Authenticiteit en eerlijkheid zijn cruciaal voor een leider om vertrouwen te kweken. Het gaat dan ook mis wanneer een leider een verborgen agenda heeft, of lijkt te hebben. Dit is een blog in de serie ‘Vertrouwen en Leiderschap’.
Hoe het mis liep bij ‘Nooitgedacht’
Rexpect B.V. begeleidt onder meer individuele leiders en hun teams. Zo werkten wij eens met een algemeen directeur, die we meneer ‘Nooitgedacht’ zullen noemen, en zijn leiderschapsteam.
Meneer Nooitgedacht vertelde bij de koffie voorafgaand aan een meerdaagse sessie over zijn beïnvloedingsvaardigheden op het werk. Daarin gaf hij aan hoe hij zijn team had gestuurd in een richting die niet hun eigen keuze was. In dit geval ging het om of ze zelf keuzes wilden maken bij het aansturen van hun teams. Dit was een vreemde opvatting voor het team, omdat meneer Nooitgedacht altijd een dominante positie had ingenomen in het aansturen van zijn team.
Eigenlijk wilden zij dit niet, maar het einde van het verhaal was dat ze er – onder invloed van zijn woorden – van overtuigd waren geraakt dat ze inderdaad beter zelf hun keuzes konden maken. In de beschrijving van het voorval gaf de directeur aan bewust ‘gemanipuleerd’ (hij gebruikte dit woord) te hebben. De daarop volgende sessies heeft dat ‘manipuleren’ ons als een schaduw achtervolgd.
De toon van dubbele doelstellingen en gebrek aan oprechtheid was gezet. Het team ervoer collectief een gemis aan vertrouwen en weigerde zich open te stellen in de discussies. Authenticiteit en eerlijkheid zijn cruciaal voor een leider om vertrouwen te kweken. Ik heb dit achteraf uitgebreid met de betrokkene besproken. Het was nadrukkelijk niet zijn intentie geweest, hij had de impact van zijn informele praatje volledig verkeerd ingeschat.
Uit dit voorbeeld komen een aantal zaken naar voren die voor betrouwbaar leiderschap belangrijk zijn: kom beloftes na, zorg voor helderheid in je visie, wees transparant in je optreden.
Vertrouwen vergroot betrokkenheid, en dat vergroot succes
Uit de vele onderzoeken komt naar voren dat vertrouwen extreem belangrijk kapitaal is voor organisaties: voor de bedrijfsresultaten, voor verandering en innovatie, voor het welbevinden van medewerkers. Waar leiders vaak voor staan is dat ze mens en organisatie veilig door fasen van verandering en onzekerheid moeten leiden. Voor het leiderschap betekent dat de angst voor het onbekende erkennen en tegelijkertijd vertrouwen opwekken.
Er is een direct verband tussen medewerkersbetrokkenheid, inkomstengroei en aandelenprijs. Ook werd duidelijk dat de kwaliteit van het leiderschap en de mate van vertrouwen intern en extern van doorslaggevend belang zijn voor de betrokkenheid van medewerkers. En die betrokkenheid bepaalt op haar beurt het bedrijfssucces van ‘Great Employers’.
Behalve intelligentie zijn zelfbewustzijn, discipline en moed vereist
Wat wij onze managers in de dop behoren te leren in organisaties, op hogescholen en universiteiten is het principe van authenticiteit. Daarbij komt het besef dat er meer is dan alleen rationele intelligentie. Dat is een uitdaging in een tijd waarin de kracht van het rationele model de boventoon voert en we steevast zien dat te weinig aandacht wordt besteed aan de meer irrationele motieven van mensen. Een goede leiderschapsopleiding besteedt ook uitgebreid aandacht aan gevoel en zingeving. Niet alleen aan technisch correct, maar ook aan authentiek goed presenteren.
Te veel managers zijn vooral gericht op het eigen belang en perspectief, terwijl de geschiedenis toch leert dat grote leiders zich laten leiden door het gedeelde belang. Ik wil ervoor pleiten dat in de opleiding van managers systematisch meer aandacht wordt besteed aan het ontwikkelen van zelfbewustzijn, discipline en moed. Mijns inziens zou dit een vast onderdeel moeten uitmaken van het curriculum. En dat mis ik vaak bij het lezen van de vele Cv’s die mij ter inzage worden aangeboden en op de vele LinkedIn profielen.
